کاهش شدید قیمت نفت آمریکا تحت تاثیر کرونا و رکود در اغلب بازارها پیش بینی ها در مورد آینده بازارهایی چون طلا، ارز، بورس و مسکن را مشکل کرده است.
در این رابطه با عباسعلی حقانی نسب کارشناس ارشد سرمایه گذاری در بازار سرمایه در مورد وضعیت این روزهای اقتصاد و آینده آن گفت و گو کردیم که توجه شما را به مشروح این‌ مصاحبه جلب می‌کنیم.

با توجه به ریزش بی‌سابقه قیمت نفت ارزیابی خودتان را در مورد تاثیر این کاهش بر بازار بورس و طلا در سطح جهان و در کشورمان به طور خاص بفرمائید؟

ابتدا باید به این‌نکته اشاره کرد که ریزش بی‌سابقه قیمت نفت آمریکا بیشتر مربوط به قراردادهای آتی آن در حدود یک ماه آینده می‌شود. به عبارت ساده‌تر به خاطر شرایط کرونایی و کاهش تولید صنایع که منجر به کاهش میزان مصرف شده است ذخایر شرکت‌های نفتی به حد اشباع رسیده و از سوی دیگر با سررسید قراردادهای آتی این شرکت‌ها شرایطی بوجود آمده که جایی برای بارگیری و نگهداری محموله‌های جدید نفتی ندارند به همین دلیل قیمت نفت به شدت کاهش پیدا کرده که البته این تاثیر منفی بیشتر بر روی قیمت نفت سبک آمریکا بوده و نفت برنت نیز کاهش داشته ولی نه به اندازه وست تگزاس.
با توجه به شرایط موجود در حال حاضر بر اساس گزارش‌ها چین با ۶/۷ درصد رشد منفی مواجه می‌باشد در حالی‌ که پیش از شیوع کرونا رشد مثبت ۵.۵ درصدی برای اقتصاد این کشور پیش‌بینی شده بود و به دلیل شرایط کرونایی حتی پیش‌بینی می شود اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۰ رشدی منفی را تجربه کند و در صورت تداوم این شرایط احتمال داده می‌شود که تغییراتی در نرخ طلا و دلار هم اتفاق بیفتد.
اما در ایران با توجه به این که پیش از این هم در شرایط تحریم قرار داشتیم بازار جهانی عملاً تاثیر زیادی در اقتصاد کشورمان نداشت و تاثیرش را اینگونه خواهیم دید که ممکن است در آینده با کمبودهای ارزی مواجه شویم ولی در شرایط کنونی که مصرف و تقاضا کم شده و در عین حال که ارزش صادرات هم نسبت به گذشته کاهش یافته نیاز ارزی ما طوری نیست که بازار ارز را دچار نوسان کند اما در بازار سرمایه کشور ما افزایش قیمت‌های موجود بیشتر به علت وجود نقدینگی و شرایط رکودی در سایر بازارها به ویژه بازار مسکن، ارز و طلا است.
با توجه به اینکه بازار سرمایه ما قبلاً با محدودیت نقدینگی مواجه بوده، قیمت‌ها کم و شرکت‌ها ارزنده بوده و نقدینگی هم وجود نداشته است که این شرکت ها را بخرد در شرایط فعلی بازار توانسته این نقدینگی را بپذیرد.
در حال حاضر ممکن است ۱۰ درصد از بازار سرمایه بازار کشور ما در شرایط حبابی باشد ولی ۹۰ درصد از سرمایه بازار ما در شرایط حبابی نیست و شرکت ها و صنایع آن ارزندگی لازم را دارند‌.
البته با فرض اینکه نرخ ارز طبق پش‌بینی‌ها در همین دامنه بین ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان حرکت کند و حتی اگر به هر دلیلی کاهش پیدا کند بازار سرمایه ما هم با کاهش هایی مواجه می‌شود ولی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تغییرات ارز زیاد نخواهد بود.

با توجه به شرایط ناشی از شیوع کرونا به نظر شما سرمایه‌ها در بازار دنیا و به طور خاص در بازار ایران بیشتر به کدام سمت سوق پیدا می‌کند؟
همانطور که می دانید دولت در شرکت‌های بورسی سهام دارد و با توجه به سیاست‌های دولت که می‌خواهد همه گیری بازار سرمایه را در قالب فروش سهام شرکت‌های دولتی و همچنین آزادسازی سهام عدالت ایجاد کند به اعتقاد من بازارهای ارز، طلا، مسکن برای سرمایه‌گذاری چشم انداز خوبی ندارد و در سال ۹۹ بازار سرمایه بازار اول سرمایه گذاران خواهد بود و نقدینگی به این سمت هدایت می‌شود.
از هفته آینده هم فراخوان سرمایه گذاری دولت خواهد بود و کل مردم ایران می توانند عملاً پذیره نویسی انجام دهند
در درون بازار سرمایه ما قاعدتاً صنایعی که کمتر از قیمت‌های جهانی تاثیر می‌پذیرند مانند صنایع فناور، بانکداری، دارویی و غذایی چشم‌انداز روشنی خواهند داشت

به نظر شما با ادامه این روند آیا شاهد کاهش نرخ سود بانکی در ایران خواهیم بود؟
این باعث تاسف است که در تمام دنیا برای اینکه حوزه تولید شان وارد رکود نشود و رونق حداقلی داشته باشند نرخ بهره را کاهش می‌دهند ولی در کشور ما متاسفانه این اقدام صورت نگرفت.
در کشور ما به دلیل تلفیقی که در بانک تجاری و بانک سرمایه صورت گرفته نرخ سود بانکی بالا موجب خلق نقدینگی و خود این موضوع منشاء تورم می شود که اثر منفی آن در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ آشکار خواهد شد. الان بهترین شرایط است که نرخ سود بانکی کاهش پیدا کند البته برخی هم معتقدند که اگر نرخ سود بانکی را کاهش دهیم ممکن است پول به سمت بازار ارز برود اما واقعیت این است که پول به سمت بازار سرمایه رفته و در حرکت است
با توجه به اینکه سیاست دولت فروش دارایی‌هایش در بازار سرمایه است بهترین فضا برای بانک مرکزی جهت کاهش نرخ سودبانکی به زیر ۵ فراهم شده و عملاً اگر نقدینگی از بازار پول می خواست به بازار سرمایه بیاید فضای آن وجود دارد و منجر به تورم نیز نمی شد.
نکته اساسی اینجاست که کاهش سود بانکی در بانک مرکزی استارت زده شد ولی کاهش بهره بانکی چشمگیر نبود و نرخ سود بانکی کوتاه مدت ۶ماهه از ۱۰ درصد به ۸ درصد و زیر یک ساله هم به ۱۱ درصد کاهش یافت که این کاهش نرخ سود بانکی ملموس نبود ولی به عنوان قدم اولیه بد نبود و احتمالا این سیاست ادامه خواهد داشت و انشالله در یک کشور اسلامی شاهد کاهش نرخ بهره زیر یک درصد باشیم هرچند امسال این اتفاق نخواهد افتاد ولی احتمالاً این کاهش نرخ بهره در سال‌های آتی اتفاق خواهد افتاد.

برای روشن‌تر شدن موضوع برای خوانندگان درباره نرخ سپرده و نرخ بهره بانکی مختصری توضیح بدهید؟
در بانک‌های دنیا نرخ مبنا وجود دارد و به سپرده بانکی سود تعلق نمی گیرد.
نرخی که در دنیا به آن سود تعلق میگیرد نرخ بهره با سود بین بانکی و نرخ عملیات بازار باز است
نرخ سود اوراق خزانه‌ای است که دولت منتشر می شود و بانکها و بانک مرکزی به عنوان خریدار با نرخ پایین تر خریداری می کند.
آنچه در دنیا به عنوان نرخ بهره مطرح است همان نرخ بهره بین بانکی است ولی در کشور ما متاسفانه بانک های تجاری ما حساب سپرده سرمایه‌گذاری دارند در این حالت وقتی نرخ سود بانکی کاهش پیدا کرد منظور نرخ سود سپرده هاست و به تبع آن نرخ سود تسهیلات کاهش پیدا می‌کند البته دولت مصمم است از خلق نقدینگی جلوگیری کند و دلیل آن ترس از تورم آتی است که به نظر می رسد تنها راه آن کاهش سود بانکی است‌

تاثیر کاهش شدید قیمت نفت را بر قیمت طلا مخصوصاً بازار طلای ایران چطور پیش‌بینی می‌کنید؟

قطعاً این نظریه که وابستگی ما به نفت کم شده درست است ولی این کاهش بر درآمدهای ارزی ما تاثیر می گذارد و ممکن است نرخ ارز ۱۰ الی ۲۰ درصد افزایش پیدا کند که به تبع آن نرخ طلا هم افزایش پیدا خواهد کرد.

رابطه نفت و طلا به چه صورت است آیا رابطه مستقیمی بین آنها وجود دارد؟
به طور کل رابطه بین طلا و نفت مستقیم و رابطه بین نفت و دلار معکوس است که البته بسته به شرایط ممکن است تغییر کند البته با توجه به شرایط فعلی و جنگ اقتصادی بین چین و آمریکا طلا زیاد ریزش نخواهد کرد.

در این شرایط شما به عنوان یک کارشناس بازار بورس پیشنهادتان برای سرمایه گذاران به صورت خرد و کلان چیست؟
در شرایط فعلی ورود به بازارهای ارز، طلا و کالاهای بادوام صحیح نیست.
بازار سرمایه بازاری جامع شامل طلا و صنعت ساختمان است که پیشنهاد من برای سرمایه‌گذاران ورود به این بازار به صورت غیر مستقیم و از طریق صندوق ها و سبدهای سرمایه گذاری است.
این سبدها یا سبدگردانها می توانند تشخیص دهند که کدام سهم حبابی و کدام غیر حبابی است و عملاً انتخاب بهینه داشته باشند در حالت کلی امسال سال سختی برای اقتصاد کشور خواهد بود ولی قابل تحمل است.

طی ماه‌های اخیر شاهد عرضه سهام برخی شرکت‌های دولتی بودیم که با استقبال خوبی مواجه شد نظرتان در این مورد چیست و آیا این میزان عرضه سهام را کافی می‌دانید؟
قطعاً کافی نبوده ولی یکی از روش های قابل قبول بوده است که شاید اگر سالها پیش انجام می‌شد و بازار سرمایه مورد توجه قرار می‌گرفت مشکلات فعلی وجود نداشت.
با شرایط سختی که الان در حوزه اقتصاد وجود دارد موجب وارد آمدن فشار حداکثری به دولت شد که خوشبختانه باعث گردید مردم روش صحیح اقتصادی را پیش بگیرند و نگاهی به بازار سرمایه بیاندازند و از طرفی یاد بگیرند با کار اقتصادی به جای خرید خانه و کالا و ارز می‌توانند در اقتصاد مشارکت داشته باشند.
البته باز هم تأکید می‌کنم که مردم به صورت حساب شده به سمت صندوق ها و سبدهای سرمایه وارد شوند که اگر خدای نکرده بعد از شش‌ماه بازار سرمایه دچار نوسان شد و مورد هجوم فروشنده ها قرار گرفت از اثرات منفی آن دور بمانند.