یحیی شکفته / درود به همه دنبال کنندگان روایت‌های نیشابور شهر تمدنهای کهن داشتم با خودم فکر میکردم که چه جالب است
برخی از خیابان‌های شهر یا کوچه پس کوچه های شهر می‌توانند خاطرات تلخ و شیرین ما را تداعی کنند که می‌تواند باعث لبخند بر لب یا اشک در چشمان ما شود. متن ها و نوشته ها برای کوچه ها و خیابان های شهر از انواع متنهایی هستند که در آن حس و حال این خاطرات را بیان می کند که خواندن این متن ها می تواند برای عده ای لذت بخش باشد.
و قطعا به اشتراک گذاشتن این لذت ها می‌تواند دوست‌داشتنی باشد که با معرفی به دوستان خود باعث خواهیم شد پس خواندن این ستون را به دوستان خود پیشنهاد دهید .
باری به هر جهت برگردیم و به ادامه راه خویش در کوچه های قدیمی نیشابور بپردازیم که تا قسمت قبلی از انتهای کوچه ی ” پی بر ” بسمت هیات جعفری و درخت پسته ی معروفش طی مسیر کردیم و رسیدیم به اواسط کوچه ؛ حال زیاد دور نشیم از سر پیچ کوچه و سری هم به آنطرف کوچه بزنیم سیمرغ خیال بال زنان به روی پشت بام منزل حاجی ابوالفضلی می‌نشیند که به ابوالفضل درویش معروف بود ؛ کل آق بابا شورابی کاروانسرا دار معروف کوچه خواجه روشنایی را نیز در همسایگی اش می‌بینیم ( حتما با پرداختن به کوچه ی خواجه روشنایی بیشتر از ایشان و نوع کارکرد کاروانسرا دارها خواهیم گفت )؛ دیوار به دیوار این بزرگواران حبیب سیرجانی تخت کش و فروغی که فامیل قبلی اش فیلگی بود از کارمندان آموزش و پرورش بود .
جالب توجه هست همسایگان با این تنوع شغل و اختلاف سطح اجتماعی همیشه با اخلاق و خوش برخورد با هم به زندگی می‌پرداختند.
بگذریم .. می‌رسیم به همسایه دیوار به دیوار خانه سیرجانی که بواسطه ازدواج فرزندان باهم رابطه فامیلی نیز برقرار کردند و حتما همسایه ها از استاد عباس سیف اللهی که در ابتدا قصاب بود و بعد ها به شغل تخت کشی و لخه دوزی روی آورد یادشان باشد
و جالب است مثلا در همین کوچه دو همسایه دیوار به دیوار هم شغل تخت کشی دارند و اما این شغل تخت کشی چیست؟؟
تخت کشی گیوه و گیوه دوزی رشته‌ای است که زیر مجموعه‌ی پای‌پوش‌های سنتی و از گروه پوشاک سنتی و قدیمی ایران است. پس از این‌که رویه‌ی گیوه بافته شد، نوبت به تخت‌کشی گیوه می‌رسد. تختِ گیوه ممکن است به روش آجیده، لته‌ای و یا چرمی باشد. آجیده نوعی گیوه است که سطح زیره‌ی چرمی آن با نخ محکم، آجیده شده است. در دایره‌المعارف صنایع دستی، آجیده به معنی لایه دوزی و یا پنبه دوزی آمده است که دوختی کاملا سنتی می‌باشد. در جایی دیگر آمده آجیده یا آجوده، پای‌پوشی است که زنان با نخ همانند جوراب می‌بافند. با این تفاوت که آجیده، ساق ندارد و تخت آن از چرم و یا لاستیک است. اکثر گیوه‌های تولید شده دارای تخت چرمی و یا لاستیکی می‌باشند.
می‌توان گفت که تاریخچه‌ی کار تخت‌کشی گیوه در واقع به همان زمان بافت گیوه برمی‌گردد. در گذشته در اکثر شهرها و روستاها گیوه یکی از پای پوش های رایج مردمان بوده است که بیشتر روستائیان برای کار در مزرعه و مردان در شهرها و در هوای گرم تابستان از آن استفاده می‌کرده‌اند. هنر گیوه‌بافی به همراه تخت‌کشی گیوه در اکثر روستاها و شهر نیشابور فعالانی داشته است.
در گذشته قیمت گیوه بر حسب نوع مواد مصرفی تغییر می‌کرده است. استفاده از چرم در قسمت‌های مختلف گیوه علاوه بر دوام و زیبایی، بسته به شخصیت اجتماعی کاربر آن متفاوت بوده است. گیوه‌های مناطق مختلف با توجه به کاربرد آن مورد استفاده متمولین و بزرگان بوده و تماما از نخ پنبه‌ای با کفی از کرباس تهیه می‌شده است برای دوام و زیبایی آن در کناره‌ها و جلوی گیوه از چرم استفاده می‌شده است.
القصه امروز زیاد سرتان را درد نیاورم و تا همین جا داشته باشید که رسیدیم به هیات متحده جعفری یا بقول قدیمی های محل هیات درخت پسته که برای مجال بعدی حتما به این محله قدیمی خواهیم پرداخت ؛ شما عزیزان میتوانید با ارائه نظرات خود با من که در بسار اپلیکیشن اینستاگرام به آدرس:
@yahya_shekofteh
مستقیم در ارتباط باشید