ابوالفضل یغما
اگر چه از زمان مشغول شدن آقای رئیسی در کسوت ریاست جمهوری، کمتر از سه سال گذشته است، اما روند تحولات سیاسی در کشور و خاورمیانه به حدی سریع است که پیش بینی معادلات هفته های آینده حتی برای گروه های سیاسی و افراد سرشناس و نخبه نیز دشوار می نماید.
اگر چنین نبود خیلی از چهره هایی که گمان می رود در انتخابات پیش رو کاندیدا شوند، ترجیح می دادند در همان محبوبیت خیالی عدم صلاحیت در دوره ی انتخابات پیشین بمانند و نخواهند بار دیگر شانس خود را بیازمایند. اما به نظر می رسد روند تحولات به سمت و سوی دیگری در جریان است و محتمل است که حاکمیت تصمیم گرفته باشد فضای سیاسی را تا حدود گشوده تر سازد به گونه ای که برخی چهره های معتدل سیاسی از غربال شورای نگهبان بگذرند.
بدین قرار به نظر می رسد شانس افرادی مانند ظریف، جهانگیری، همتی و عارف که میانه روترند و از سویی، اقبال اصلاح طلبان را هم دارند برای ورود به میدان بیشتر از دیگران است؛ و این دیگران، طیف وسیعی هستند؛ چه احمدی نژاد در این سوی داستان و چه محمد خاتمی در آن سوی ماجرا.
اما در جبهه ی اصلاح طلبان، خبرها ضد و نقیض است و به درستی روشن نیست که اصلاح طلبان در این مدت کوتاه چگونه می خواهند بر اسب مقصود سوار شوند و هنوز معلوم نیست که چه اسبی برای این میدان زین کرده اند.
آنها که در سطور بالا برشمردم، اگر چه از نظر مشی و دیدگاه، اصلاح طلب رادیکال نیستند اما خواه ناخواه، مردم و سیاسیون آنها را اصلاح طلب می دانند هر چند مجید انصاری هم باید در این کارزار، جدی تر از گذشته مد نظر باشد چون هم روحانی است، هم از سابقون در مرکز نشر اندیشه های امام بوده و در میان اصلاح طلبان هم جایگاه ویژه ای دارد.
اگر چه اصلاح طلبان در این سال ها روش ها و منش های گوناگونی در برخورد با مسائل و رویدادهای ایران و جهان داشته اند و به همین خاطر، هنوز هیچ برداشت یگانه ای از مبانی اصلاح طلبی سیاسی در نزد مردم متصور نیست، اما به هر حال، اهل نظر و اصحاب سیاست، کفه اصلاح طلبان را خیلی سنگین تر از سمت اصولگرایان قرار می دهند هر چند عملکرد مرحوم رئیسی و تیم دولتش از یک سو و کارکرد قالیباف و اعوانس در مجلس از سوی دیگر، کار اصولگرایان را در انتخابات بیش از پیش دشوار کرده است.
اکنون ظاهرا در شرایطی هستیم که به نظر می رسد دیدگاه روزنه گشایان اگر به کرسی می نشست نتایج عملی بهتری به بار می آورد و اصلاح طلبان حالا در حالت آچمز نبودند که هم از در مانده باشند هم از درگاه. امید است با شرایطی که پیش آمده و گویا اصولگرایان کلا به این نتیجه رسیده اند که مهم نیست چقدر بیایند و چقدر رأی از صندوق ها خارج شود، بهتر است اصلاح طلبان از حداقل های موجود حداکثر استفاده را ببرند و روش قهر با انتخابات را کنار بگذارند.
راه گذار به دموکراسی، سخت و طولانی است و می توان بدون هزینه های جانی و مالی جدی، در درازمدت و با صبر استراتژیک به آن دست یافت، اگر چه خود دموکراسی هم پر از سوراخ است ولی به قول آن استاد علوم سیاسی، عجالتا از بقیه ی راه ها ارجح است.
به هر روی، کرسی ریاست جمهوری، اگر توسط اصلاح طلبان تصاحب شود فرصت خوبی است که خواسته های مردم را به سطوح بالای حاکمیت منتقل کنند و چه بسا با تعاملات سازنده با مجمع تشخیص و رهبری بتوان، مقدمات تغییرات لازم در قانون اساسی را نیز فراهم آورد و خواسته های مورد نظر اصلاح طلبان و اکثریت مردم نیز از این طریق برآورده شود.
ولی از همین الآن ما تکلیف خودمان را با اصلاح طلبان روشن کنیم. فساد سیاسی و اقتصادی، از هر جانب و از هر حزبی باشد مورد نقد است و با اساس دموکراسی تناقض دارد. همین حالا هم که اصلاح طلبان در قدرت نیستند آثار و شواهدی از فساد اداری و اقتصادی در بین اقشار و نخبگان اصلاح طلب دیده می شود و امید است که چنانچه قرعه ی فال به آنها افتاد و در مسند نشستند حال و هوای فساد انگیزی از سر به در کنند و ایام باقی مانده حیات را برای جلب رضای الهی و آرامش مخلوقاتش بکار گیرند.