علیرضا اخویان در نشست خبری با خبرنگاران اظهار کرد: باید به شهروندان‌اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی شود که صرفه‌جویی در مصرف آب منحصر به فصل گرما نیست و همچنین نسبت به عایق کردن کنتورها و شیرهای آب در فصل سرما اقدام کنند.
وی با اشاره به اینکه فرهنگ‌سازی در موضوع صرفه‌جویی آب باید از مقطع پیش‌دبستانی آغاز شود گفت: در این چارچوب با آموزش‌وپرورش هماهنگی لازم انجام شده در صورت بازگشایی مدارس دوره‌های آموزشی برای دانش‌آموزان برگزار گردد.
وی بیان کرد: قطع برق در تابستان چندان موجب نگرانی نبود اما در زمستان به دلیل عدم جریان آب موجب یخ‌زدگی ته‌مانده آب در لوله‌های شبکه آب‌رسانی می گردد به نحوی که در سال ۱۳۸۶ به دلیل بروز سرمای شدید وقتی عمق یخ‌زدگی به عمق ۶۵سانتیمتری رسید این‌مسئله مشکل‌ساز شد.
وی با تقدیر از خبرنگاران فعال در حوزه آب‌وفاضلاب افزود: با پیگیری‌های خبرنگاران و اصحاب رسانه قرارداد طرح احداث فاضلاب نیشابور با شرکت مجتمع فولاد خراسان به سرانجام رسید و اگر توجه خبرنگاران نبود این موضوع ممکن نمی‌شد و کاهش نقاط ضعف با بیان این‌موارد توسط خبرنگاران ممکن می‌گردد.
وی بیان کرد: پارسال به علت فرونشست و رانش زمین چاه‌های آب روستاهای یک‌لنگه و کاریزصباح در نیشابور از مدار خارج شد و برای پیشگیری از این حوادث اکثر چاه های آب نیشابور ویدئومتری شده است.
مدیر شرکت آبفا نیشابور گفت: طی چند سال گذشته در این شهرستان چشمه و قنات هفت روستا خشک شده و علاوه بر این پنج روستا هم از آب با کیفیت برخوردار نیستند که با تانکر آب‌رسانی می‌شوند.
وی با بیان اینکه ۳۰درصد از آب شُرب شهرستان نیشابور در شبکه آب‌رسانی هدر می‌رود گفت: از ۷۵۰ کیلومتر شبکه آب‌رسانی این شهرستان ۲۵۰ کیلومتر فرسوده با قدمت بیش از ۴۰ سال بوده و میزان مصرف آب در نیشابور یک و نیم برابر استاندارد کشور است.
وی اظهار کرد: تعداد مشترکان آب شهری و روستایی در نیشابور بالغ بر ۱۶۰ هزار و تعداد انشعاب فاضلاب هم بیش از ۵۹ هزار مورد است و پارسال ۷۲ کیلومتر اصلاح و توسعه شبکه در کل شهرستان نیشابور و ۲هزار فقره نوسازی انجام شده است.
وی با بیان اینکه سرانه مصرف آب در شهرها و روستاهای نیشابور به ترتیب ۲۲۰ و ۱۸۰ لیتر در شبانه‌روز است بیان کرد: پارسال از ۶۰میلیارد ریال اعتبارات آبفا شهرستان نیشابور ۱۰درصد اختصاص یافت با این حال طی این مدت بالغ بر ۶۰۰میلیارد ریال طرح در نیشابور توسط آبفا اجرا شده است.
حدود ۸۰درصد از طرح منطقه‌بندی شبکه آب نیشابور اجرا شده است، اخویان با بیان این موضوع افزود: برای اجرای باقیمانده این طرح ۵۰۰میلیارد ریال مورد نیاز است.
وی با اشاره به اینکه به طور متوسط ماهیانه ۴دریچه چاه فاضلاب در نیشابور به سرقت می‌رود گفت: با همکاری نیروی انتظامی این میزان در حال کاهش بوده و در حال تهیه درچه‌هایی از جنس غیر چُدن هستیم.
وی تاکید کرد: اگر نیشابوری‌ها در امری وحدت و انسجام داشته باشند قطعا به نتیجه می‌رسند و در این‌چارچوب سی آر ام از استان به نیشابور انتقال یافت.
تاثیر شوم اضافه‌برداشت‌ها از منابع آبی نیشابور
هشدار: سالانه دشت نیشابور ۲۰برابر میانگین جهانی نشست می‌کند
نیشابور ۲۸۰لیتر برثانیه کمبود آب شرب دارد
مدیر امور منابع آب شهرستان نیشابور گفت: پارسال در نیشابور توان تولید آب شرب ۷۲۰لیتر بر ثانیه بود که با حفر پنج حلقه چاه جدید و جابجایی هشت حلقه چاه دیگر این میزان به یک‌هزار و ۲۰لیتر در ثانیه افزایش یافته اما هنوز با کمبود ۲۸۰ لیتر برثانیه روبرو هستیم و شرایط بسیار شکننده و ناپایدار است.
سعیدرضا خجسته‌پور افزود: برای حفظ وضع موجود سال آینده باید چند حلقه چاه دیگر کف‌شکنی و جابجا گردد که بابت حفر هر چاه یک‌ونیم میلیارد تومان مورد نیاز است.
وی اظهار کرد: طبق آخرین آمار بالغ بر ۲هزار حلقه چاه غیرمجاز در سطح شهرستان نیشابور وجود دارد که از این‌میزان تعداد چاه‌های غیرمجاز ۶۰۸مورد دارای پرونده بوده و از این تعداد ۱۲ حلقه چاه نیمه عمیق و عمیق است و بیشترین تعداد چاه‌های غیرمجاز در دهستان بینالود و بخش سرولایت می‌باشد.
خجسته‌پور با بیان اینکه طی ۱۰ سال گذشته بیش از ۵۰درصد قنات‌های نیشابور خشک شده گفت: در حال حاضر ۹۲۴رشته قنات فعال در این شهرستان وجود دارد که ۱۲ درصد آب شرب نیشابور را تامین می‌کند و سالیانه ۶۶میلیون مترمکعب از این قنات‌ها برداشت می‌شود.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: بر اساس تعریف جهانی در هر کشوری بیش از ۴۰درصد از آب تجدید پذیر استفاده شود در شرایط بحرانی قرار دارد و در ایران ۶میلیارد بیش از مقدار آب تجدیدپذیر از این منابع برداشت می‌گردد و در شهرستان نیشابور سالها است که از شرایط بحرانی عبور کرده و به شرایط فوق‌حاد رسیده‌ایم.
خجسته‌پور افزود: کل آب تجدیدپذیر در آب‌خوان دشت نیشابور سالیانه ۳۹۵ میلیون مترمکعب است که از این میزان ۵۳ میلیون مترمکعب آن از آب‌های سطحی تامین می‌گردد و در مجموع سالیانه ۵۷۶ میلیون متر مکعب از منابع آب سطحی و زیرزمینی دشت نیشابور برداشت می‌گرد و از این‌میزان سهم کشاورزی و آب شرب به ترتیب ۸۸درصد و ۹درصد و مابقی سهم صنعت و خدمات است.
وی ادامه داد: کل منابع آبی نیشابور شامل یک هزار و ۱۵۸ حلقه چاه آب در دشت نیشابور است که از این تعداد ۱۴۷ حلقه چاه آب کشاورزی با میانگین برداشت سالانه ۲۳۴ میلیون متر مکعب و ۱۳۸حلقه چاه آب شرب شهری و روستایی با میانگین برداشت سالانه ۲۴میلیون متر مکعب و ۴۵ و ۱۲۸ حلقه چاه در بخش صنعت و خدمات است.
وی بیان کرد: میزان کسری مخازن آب زیرزمینی نیشابور سالانه ۱۳۴ میلیون مترمکعب است که موجب شده هر سال به طور میانگین سطح آب در مخازن آب زیرزمینی یک‌متر و ۲۰سانتیمتر اُفت کند که با تلاش‌های صورت گرفته طی چند سال گذشته برای فرهنگ‌سازی و نصب کنتورهای هوشمند اضافه برداشت‌ها حدود ۵۰درصد کاهش یافته اما با این‌حال بیش از ۱۷۵ میلیون مترمکعب کسری مخزن از محل منابع آب زیرزمینی داریم.
خجسنه‌پور افزود: به همین خاطر در نیشابور کل برداشت آب از قنوات به کمتر از ۱۲درصد و چشمه‌ها به کمتر از پنج درصد رسیده و موجب شور شدن سفره های آب زیرزمینی شده و کیفیت آب‌خوان به شدت کاهش یافته است.
وی ادامه داد: از دیگر تاثیرات سوء این اضافه برداشت‌ها کاهش شدید آبدهی چاه‌ها است که موجب شده سالیانه بیش از ۱۰۰حلقه چاه کف شکنی یا جابه‌جا شود که هزینه سنگینی را تحمیل می‌کند، همچنین شکاف‌های بیش از ۳۶ کیلومتری در دشت نیشابور پدید آمده و سالیانه ۸۶میلیمتر کل دشت نیشابور در حال نشست می‌باشد که این‌میزان ۲۰برابر میانگین جهانی است.
مدیر امور منابع آب شهرستان نیشابور گفت: به دلیل اینکه چاه های منابع آب شُرب باید از شرایط ویژه ای برخوردار باشد و این چاه‌ها معمولا در قسمت‌های دامنه حفر می‌شوند میزان اُفت سطح آب در این‌چاه‌ها بیشتر است.
خجسته‌پور بیان کرد: در سال ۱۳۷۸ طرح تغذیه مصنوعی سفره‌های آب زیرزمینی در منطقه فاروب‌رومان اجرایی شد که در حوزه مدیریت بحران و احیای چاه‌های آب موفق بود و یکی دیگر از طرح‌های در دست اجرا در این‌حوزه مهار آب‌های سطحی است که اجرای آن نیازمند اختصاص اعتبار است.
وی خاطرنشان کرد: براساس آمارهای جهانی بیش از ۲و نیم میلیارد نفر از دسترسی به آب شرب سالم محروم هستند و در ایران هم وضعیت منابع آب بحرانی است و ایران به دلیل قرار گرفتن در کمربند خشک مقدار تبخیر آب در آن سه برابر میانگین جهانی و میزان بارش هم یک‌سوم میانگین جهانی است.
وی افزود: کل بارش‌ها در کشور ایران ۱۲۰میلیارد متر مکعب است که از این میزان ۹۵میلیارد مترمکعب مورد استفاده قرار می‌گیرد که از این میزان ۵۵میلیارد وابسته به منابع آب زیرزمینی است.
تاثیر فولاد و نیروگاه سیکل ترکیبی بر آب‌وهوای نیشابور ناشناخته است
رئیس اداره هواشناسی نیشابور گفت: در فقدان سازمان های مردم نهاد فعال در حوزه منابع طبیعی و آبی اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی برعهده خبرنگاران بوده و وضعیت آبی و مشکلات زیست محیطی باید در سطح علمی و کارشناسی برای شهروندان نهادینه شده و آگاه‌سازی شوند تا اگر مدیری در تصمیم‌گیری‌هایش به مطالعات و تحقیقات و هشدارها در این‌حوزه توجهی نداشت از طریق رسانه‌ها متوجه واکنش افکار عمومی نسبت به سیاست‌هایش باشد.
مهدی بلوکی اظهار کرد: براساس پژوهش‌های انجام شده میزان تاثیر صنایع در میزان بارش‌ها حدود ۱۰درصد و تبدیل بارش‌های برفی به بارانی و کاهش تعداد روزهای یخبندان و ایجاد بارش‌های رگباری حدود ۳۰درصد تاثیرگذار است.
بلوکی گفت: در خصوص تاثیر فولاد و نیروگاه سیکل ترکیبی نیشابور بر آب‌وهوا مطالعه ای انجام نشده و طرح آن به فرمانداری داده شده است.
وی با اشاره به اینکه صنایع بزرگ هزینه‌های بسیار سنگینی نسبت به منافعشان در حوزه اقلیمی و محیط زیستی برای شهرستان دارند گفت: بیشتر سامانه‌های بارشی از سمت غرب وارد نیشابور می‌شود و طی ۲سال اخیر در منطقه سرولایت که در مسیر این سامانه‌ها قبل از صنایع فولاد و سیکل‌ترکیبی قرار دارد میزان بارش‌ها بیشتر از سایر نقاط شهرستان نیشابور بوده و متاسفانه در احداث صنایع بزرگ پیوست هواشناسی وجود ندارد ضمن اینکه صنایع بزرگ‌در نیشابور به خوبی جانمایی نشده است.
وی افزود: براساس پژوهش‌های انجام شده میزان تاثیر صنایع در میزان بارش‌ها حدود ۱۰درصد و تبدیل بارش‌های برفی به بارانی و کاهش تعداد روزهای یخبندان و ایجاد بارش‌های رگباری حدود ۳۰درصد تاثیرگذار است.
یکی از عوامل پایدار تامین منابع آب شرب بارش‌های فصلی است، وی با بیان این مطلب گفت: در ایران نسبت به ۷۰سال قبل میانگین بارش ۴۵ میلیمتر کاهش و میزان دما یک و نیم درجه افزایش یافته و در نیشابور هم نسبت به ۵۰ سال قبل میانگین بارش کاهش و دما در حد ۶دهم درجه گرم‌تر شده است.
وی افزود: نسبت به ۳۰سال قبل تعداد روزهای دارای بارش از ۷۰ روز در سال به ۵۰ روز و تعداد روزهای یخبندان از ۹۰ روز به ۸۰ روز و حداکثر بارش ۲۴ ساعته از ۳۰میلیمتر در شبانه‌روز به ۴۰ میلیمتر رسیده و براساس تصاویر ماهواره‌ای عمق و وسعت مناطق برفی کاهش یافته است.
وی با اشاره به تغییرات ما الی آب‌وهوایی طی چند سال گذشته گفت: چند سال قبل میزان بارش به ۳۶۰ میلیمتر رسید در حالی‌که پارسال این میزان یکصد میلیمتر بود و تغییرات درجه هوا در حد ۱۰درجه است که این‌عوامل باعث کاهش تاب‌آوری در برابر تغییرات آب‌وهوایی کم شده و کشت دیم کاهش یابد و فشار بر منابع آبی افزایش یابد.
امسال از ابتدای مهر میزان بارش‌ها چهار و نیم‌میلیمتر بوده که این‌میزان سال قبل یک دهم میلیمتر بوده و شهرستان‌های درگز، سرخس، کلات، قوچان و گلمکان بارش بیشتری نسبت به نیشابور داشته‌اند.
طی این‌مدت نسبت به سال قبل نیشابور یک درجه گرم‌تر بوده و طبق پیش‌بینی‌ها میزان بارش‌ها در پائیز امسال کمتر از نرمال و اما نسبت به پائیز سال قبل بیشتر خواهد بود با این حال نسبت به میزان بارش نرمال ۲۴۰میلیمتر هنوز فاصله داریم.
رییس اداره هواشناسی نیشابور گفت: منابع طبیعی و آبی در حد نیاز ما وجود دارد ولی در حد جبران خطاها و سیاست‌های نادرست نیست و امروز تاوان مشکلات حوزه اقتصاد و تجارت را از منابع آبی و محیط‌زیستی جبران می‌کنیم.
