وجود روستاهای زیاد در مجاورت نیشابور و شهرستان های فیروزه و زبرخان که بیش از ۶۰۰ روستا دارند، کاهش منابع آبی و خشکسالی، بیکاری، مشکلات اقتصادی، گرانی شدید مسکن و زمین، رشد فزاینده هزینه های زندگی و کمبود امکانات در روستاها و شهرهای کوچک تر باعث افزایش شدید جمعیت در مناطق حاشیه ای شهر نیشابور شده است. نبود طرح های جامع برای مناطق حاشیه ای باعث ایجاد مشکلاتی در دسترسی مردم آن مناطق به امکانات زیر ساختی از جمله آب و فاضلاب، برق و دسترسی آسان در بستر معابر شده است. سرانه پایین خدمات آموزشی، ورزشی، فرهنگی، بهداشتی و فضای سبز نیز در سایه افزایش جمعیت این مناطق و توجه کافی نداشتن مسئولان باعث برقرارنبودن عدالت در توزیع امکانات شده است. از طرفی مشکلات مالی و بی توجهی مردم به ضوابط ساخت و ساز نیز باعث ایجاد سکونتگاه هایی نا ایمن در برابر حوادث شده است.
۸۰ هزار نفر در ۱۷ محله حاشیه ای شهر نیشابور زندگی می کنند
مدیر بازآفرینی شهرداری نیشابور در خصوص وضعیت مناطق حاشیه ای نیشابور گفت: مطالعات سکونتگاه های غیر رسمی نیشابور توسط یک شرکت مشاور تهرانی درسال ۹۱ شروع شده و در سال ۹۴ نیز به تصویب رسیده است. هادی نیرآبادی افزود: در آن مطالعات حاشیه شهر نیشابور به ۱۷ محله حاشیه نشین تقسیم شد که پیش بینی می کنیم هم اکنون ۸۰ هزار نفر در این مناطق مستقر باشند که جمعیتی نزدیک به ۳۰ درصد شهر را تشکیل می دهند که دارای امکانات مناسبی نیستند.وی با اشاره به این که برخی از مشکلات مناطق حاشیه ای به دلیل مشخص نبودن وضعیت محدوده شهری یا روستایی بودن آن ها بوده است، بیان کرد: دومحله سکونتگاهی کوی کردها و غرب محله شهید بهشتی نیز به عنوان محله هایی که نه در محدوده شهری قرار داشتند و نه جزو روستاها بودند، شناسایی شدند که بنیاد مسکن روستاهای سراب کوشک وصالحی را در محله شهید بهشتی احیا کرد و بخشی از مشکلات زیر ساختی در آن منطقه ها حل شد. وی ادامه داد: برخی مناطق دیگر که نیمی از آن ها در محدوده شهر بود و نیمی خارج از محدوده نیز در طرح جامع اصلاح شد و هم اکنون به غیر از منطقه کردها محله ای نداریم که روستا یا شهربودن آن مشخص نباشد.نیر آبادی خاطر نشان کرد: در نیشابور مناطق حصار، ۱۴ معصوم، سراب چمبران تحت عنوان محور ۱۴ معصوم، غرب و شرق بولوار شهید بهشتی نیز تحت عنوان محور شهید بهشتی و گنبد سبز به عنوان مناطق هدف توسط دولت انتخاب شده اند که برنامه اقدام برای محور ۱۴ معصوم مصوب شده است، دفتر تسهیل گری منطقه گنبدسبز شروع به کار کرده و دفتر شهید بهشتی نیز به زودی آغاز به کار می کند که وظیفه تدوین سند توسعه محله را دارند و به وسیله آن می توان بابت هزینه کرد۳۰ درصد بودجه دستگاه های اجرایی در این مناطق مطالبه گری کرد.
امکانات در حاشیه نیشابور در حد صفر
معاون شهرسازی ومعماری شهردار نیشابور نیز با بیان این که امکانات در حاشیه نیشابور در حد صفر است، افزود: به خاطر مشکلات اقتصادی و گرانی زمین و مسکن و تمایل بیشتر افراد آن مناطق از لحاظ فرهنگی به داشتن خانه مستقل و ویلایی، زمین های کشاورزی و باغ ها و دیگر کاربری ها به صورت غیر رسمی قطعه بندی شده است . مردم بدون اطلاع خرید و فروش می کنند و شروع به ساخت غیر مجاز و نا ایمن ساختمان کرده اند که مشکلات زیادی ایجاد کرده است.
تنها ۲ تا ۳ درصد خانه های حاشیه شهر نیشابور پروانه دارند
هادی مسلمی افزود: ۲ تا ۳ درصد ساختمان های این مناطق دارای پروانه است و اگر مردم برای پروانه اقدام کنند ضوابط شهرداری رعایت می شود، عرض معابر مشخص و بناها دارای استحکام و قسمتی از مشکلات حل می شود.وی بیان کرد: نداشتن دسترسی مناسب به معابر، کمبود سرانه آموزشی و مدرسه در بسیاری از نقاط حاشیه ای، نبودفضای سبز، امنیت اجتماعی، فضای ورزش، اشتغال، دسترسی نداشتن به سیستم فاضلاب و همزمان با آن رها کردن فاضلاب خانه ها در معابر از جمله مهم ترین مشکلات مردم در این مناطق است.
۸۰ درصد خانه های حاشیه شهر در برابر زلزله حداقلی مقاوم نیستند
محمد حسن زرندی ،رئیس شورای شهر نیشابور نیز در این خصوص گفت : در سال های متمادی سکونتگاه های غیر رسمی شکل گرفته و باعث ایجاد خانه هایی کوچک شده است که۸۰ درصد آن ها استحکام و تاب آوری لازم در مقابل زلزله هایی با حداقل قدرت را هم ندارند.رئیس شورای شهر نیشابور ادامه داد: در کنار مشکلات حوزه ساختمان سازی، کمبود فضاهای سبز، آموزشی، بهداشتی، ورزشی و… را داریم که معضلات فراوانی را ایجاد کرده است.زرندی گفت: شرکت بازآفرینی، مطالعاتی را در برخی از این مناطق در سالیان اخیر انجام داده ولی دولت اعتباری برای آن اختصاص نداده و گاهی در برخی زیرساخت ها ورود کرده است که با این وضعیت، آینده ،آینده خوشبینانه ای نیست.وی ادامه داد:در این مناطق ، خود مردم نباید ساخت و ساز کنند بلکه باید به سمتی برویم که یک سری اراضی ،مشخص و در قالب ساخت و سازهای کوچک در آن مناطق این موارد سامان دهی شود و دولت نیز کمک کند در غیر این صورت به جایی نمی رسیم.
۱۸ هزار نفر در روستاهای حاشیه ای چسبیده به شهر نیشابور زندگی می کنند
بخشدار بخش مرکزی نیشابور نیز در خصوص افزایش پدیده حاشیه نشینی در خارج از محدوده شهری نیشابور گفت: با توجه به مشکلات اشتغال، خشکسالی و کمبود آب با سیل مهاجرت در این سال ها رو به رو هستیم که باعث مراجعه زیاد مردم برای ساخت و ساز و خریداری انشعابات شده است.علی شریفان افزود: یک سری روستاها ضمیمه بحث حاشیه نشینی هستند که در این خصوص در مجموع در رینگ نیشابور ۱۶ روستا در کنار شهر قرار دارد که جمعیتی حدود ۱۸ هزار نفر دارند که علاوه بر این در حاشیه همین روستاها دوباره سکونتگاه های غیر رسمی ایجاد شده است.وی با بیان این که این مناطق مهاجر پذیر هستند و مطلوب بودن سکونت در این روستاها بسیار بالاست، اظهار کرد: برای پیشگیری از ساخت و سازهای غیر مجاز کمیسیون ماده ۹۹ که تخلفات رابررسی می کند خیلی فعال است و البته با این که جرایم افزایش یافته باز هم استقبال مردم زیاد است و شخصا از تاثیر اقدامات انجام شده راضی نیستم.شریفان با بیان این که از آن جایی که این ساخت و سازها بدون پیش بینی قبلی و خارج از طرح ها بوده در سرانه های خدماتی و آموزشی نیز با مشکلات رو به رو هستیم ،افزود: مشکل در زیر ساخت های آب و فاضلاب، هدایت آب های سطحی، معابر و آسفالت نیز از دیگر دغدغه های مردم این مناطق است.معاون استاندار و فرماندار ویژه نیشابور نیز گفت: باید به اتفاق نمایندگان مجلس، اعضای شورای شهر و شهرداری جلسه ای تشکیل دهیم و تصمیماتی منطقی بگیریم که قابلیت اجرایی در بافت های فرسوده و حاشیه شهرداشته باشند و برنامه ای علمی برای برون رفت از وضعیت کنونی تدوین کنیم.علیرضا قامتی افزود: می توانیم تا یک سال آینده ورود جدی به موضوع داشته باشیم تا تغییراتی در تصمیمات فنی شهرستان شاهد باشیم و همچنین باید یک بازنگری ذهنی در مدیران برای این موضوع ایجاد کنیم.
برای ۱۶ هزار حاشیه نشین باید تصمیم سریع گرفته شود
وی ادامه داد: چیزی که امروز شاهد هستیم پوسته اصلی شهر دارای تناسباتی با طرح های جامع و تفصیلی است اما در دیگر قسمت ها به دلیل این که طرح جامع و تفصیلی دچار تغییراتی در حوزه ارتفاع سازی، پیشروی ها، سطح تراکم و فضاهای تنفسگاهی شده باید تصمیماتی منطقی با توجه به طرح موجود و طرح تفصیلی که در آینده تدوین خواهد شد ،بگیریم.وی بیان کرد: ۱۳ ناحیه متصل به شهر داریم که جمعیتی حدود ۷۰ هزار نفر را شامل می شوند اما جمعیتی که در حاشیه این نقاط است و مدیریت فنی شهرستان باید برای آن ها تصمیم خیلی سریع بگیرد ۱۶ هزار نفر است.وی اظهار کرد: آن ۷۰ هزار نفر در نقاط الحاقی شهر مستقر هستند که در قالب الحاقیه است و حداقل طرح توسعه روستایی در آن ها دیده شده اما آن ۱۶ هزار نفر در نقاطی بدون برنامه ریزی و بدون این که شهر برای آن ها تصمیمی گرفته باشد ساکن شده و یک سری مسائل فنی را رعایت نکرده اند.
