سعید صفارائی/ یکی می‌گفت: به خیر گذشت و دیگری پرسید: حالت خوبه ؟ چیزیت نشد؟ از خودور پیاده شدم تا ببینم چه اتفاقی افتاده است.
چند نفری اطرافم جمع شده بودند و با هم صحبت می‌کردند و عده ای می‌گفتند به خیر گذشت!
یکی از چراغ‌های راهنمای ماشین ترک برداشته بود و کمی آن طرف‌تر سگی سفید و قهوه‌ای بر روی زمین افتاده بود و نفس نفس می‌زد.
لحظه‌ای به فکرم رسید تا به اورژانس زنگ بزنم ولی مگر اورژانس حیوانات هم وجود دارد؟
یکی از کسبه که برایم یک بطری آب معدنی آورده بود گفت: مدتی است در این مناطق حاشیه شهر تعداد سگ‌های ولگرد زیاد شده و هرچند وقت یک بار از این اتفاقات می‌افتد.
به سگ حادثه دیده که هنوز آن طرف‌تر افتاده بود نزدیک شدم، می‌خواستم کمی آب به او بدهم ولی می‌ترسیدم.
برای پیدا کردن شماره تماس کلینیک حیوانات با یکی از دوستانم که در یاری رساندن به حیوانات بی‌پناه فعالیت می‌کند تماس گرفتم. او از گران بودن خدمات این کلینیک‌ها سخن گفت و اینکه گروهی به نام انجمن حیوانات بی‌پناه به صورت رایگان به حیوانات آسیب‌دیده امدادرسانی می‌کنند. در حال صحبت با دوستم بودم که متوجه شدم سگ آسیب دیده از جایش برخواست و لنگان لنگان دور شد.
تکه روزنامه‌ای بر زمین نظرم را جلب کرد که به نقل از رییس پلیس راهنمایی و رانندگی نیشابور گفته بود: آمار دقیقی از حوادث رانندگی درون شهری بر اثر تصادف با حیوانات در دست نیست و حوادثی از این دست فقط زمانی که منجر به جرح شود گزارش میشود. سرهنگ جواد حقدادی خاطرنشان کرده بود: بیشتر حوادث برخورد با حیوانات در خارج از شهر و مسیرهای کمربندی اتفاق می‌افتد.
رهاسازی سگ‌ها در حاشیه شهر
سگ ها دارای زاد و ولد بسیار هستند و در هر مرحله زایمان سگ ماده چندین توله به دنیا می‌آورد. برخی افراد علاقه‌مند به نگهداری از این حیوان هم ممکن است پس از مدتی نتوانند آنگونه که فکر می‌کردند از عهده نگهداری آنها برآیند و به فکر رها سازی در اطراف شهر می‌افتند.
مدیر انجمن حامیان حیوانات بی‌پناه طبیعت می‌گوید: عدم آموزش برای نحوه برخورد با حیوانات سبب شده تا در صورت بروز مشکل به جای حل آن صورت مسئله را پاک کنیم، ما باید نحوه رفتار و برخورد با حیوانات را به فرزندانمان بیاموزیم تا این فرهنگ نهادینه شود.
هدی لطفی با تایید افزایش تعداد سگ‌ها در سطح شهر گفت: یکی از مشکلات ما در نیشابور رهاسازی سگ‌ها توسط برخی دهیاری‌ها در نیشابور است و مدتی قبل فردی تعدادی سگ را زیر باران به صورت دست‌وپا بسته جلو پناهگاه رها کرده بود که عکس و فیلم‌هایش موجود است و این مسئله را با بخشداری و دادستان درمیان گذاشته‌ایم و امیدواریم با این‌موارد برخورد قانونی صورت گیرد.
سگ‌های پلاک‌گذاری شده نیشابور ناپدید می‌شوند
کارشناس امور پسماند شهرداری نیشابور می‌گوید: تاکنون یک‌هزار و ۱۵۰قلاده سگ در این مرکز پس از عقیم‌سازی، واکسیناسیون و پلاک‌گذاری رهاسازی شده‌اند اما در حال حاضر اثری از این سگ‌ها وجود ندارد و ناپدید شده‌اند.
سعید عجمی اول گفت: طبق گزارش های رسیده یکدستگاه وانت پیکان در محدوده جاده باغرود در حال جمع‌آوری سگ‌های پلاکدار مشاهده شده که پلاکش برای پیگیری به نیروی انتظامی اعلام شده است.
وی با اشاره به اینکه توسط برخی دهیاری‌ها طی ۶ماه گذشته به قدری سگ از روستاهای اطراف به نیشابور منتقل شده که ظرفیت این‌مرکز پر شده افزود: جلساتی با شهرداری‌های قدمگاه، خرو، درود و اسحاق‌آباد در شهرستان زبرخان و فیروزه، همت‌آباد و گرماب در شهرستان فیروزه برای احداث پناهگاه حیوانات داشته‌ایم تا از میزان ورودی پناهگاه حیوانات در نیشابور کاسته شود.
وی ادامه داد: شهرداری موظف به جمع‌آوری سگ‌های داخل محدوده شهر است و هزینه‌های زنده‌گیری سگ‌های ولگرد، پناهگاه حیوانات بی‌پناه و مرگ آرام یا در اصطلاح یوتانایز برای حیوانات غیرقابل علاج برعهده شهرداری است و به ازای زنده‌گیری هر قلاده سگ براساس قرارداد شهرداری با پیمانکار ۳۳هزار تومان پرداخت میشود که در قرارداد جدید این مبلغ به ۴۶هزار ۲۰۰تومان افزایش یافته است.
برای هر قلاده سگ هم که به تشخیص پزشک مرگ آرام تجویز میشود شهرداری ۵۰هزار تومان می‌پردازد، عجمی با بیان این مطلب گفت: راه اندازی این مکان به صورت داوطلبانه توسط انجمن حمایت از حیوانات بی‌پناه انجام شده و هزینه‌های آن را هم خودشان پرداخت کرده‌اندو این پناهگاه ماهیانه حدود ۲۵ میلیون تومان برای شهرداری و حدود ۶۰میلیون تومان برای انجمن حامیان هزینه دارد.
وی ادامه داد: در صورت عدم حمایت حامیان حیوانات با کمبود و مشکل مواجه خواهیم شد و در دوره مدیریت جدید شهرداری نیشابور به دنبال مصوبه‌ای هستیم که ماهیانه حدود یکصد میلیون تومان توسط شهرداری به این پناهگاه کمک شود.
وی با اشاره به اینکه دفترچه پیمانی برای واگذاری این مرکز به پیمانکار بخش خصوصی تهیه و تنظیم شده اظهار کرد: تاکنون پنج هزار و ۸۸۶ قلاده سگ طی دوسال و نیم گذشته توسط پیمانکار شهرداری از سطح شهر نیشابور جمع‌آوری و از این تعداد ۲هزار و ۲۰قلاده عقیم‌سازی و پلاک‌گذاری شده و برای یک‌هزار و ۲ قلاده که غیرقابل علاج تشخیص داده شده بودند از روش مرگ آرام استفاده شد.
وی با اشاره به برخی مخالفت‌ها برای رهاسازی سگ‌ها خاطرنشان کرد: جمع‌آوری سگ‌ها از اطراف شهر باعث میشود سگ‌های بیگانه از مناطق دیگر جایگزین شده و مشکلات دیگر را باعث شوند.
مدیر انجمن حامیان حیوانات بی‌پناه طبیعت می‌گوید: توصیه سازمان‌های حمایت از حیوانات برای کنترل جمعیت سگ‌ها زنده‌گیری، عقیم سازی، واکسیناسیون و رهاسازی است و مخالفان رهاسازی به این مسئله توجه نمی‌کنند که با حذف سگ‌ها مشکلات دیگری برای محیط زیست به وجود خواهد آمد و باعث نزدیکی حیات وحش به محیط مسکون انسان، به هم ریختن چرخه طبیعی زیستی و وجود آمدن مشکلاتی با تبعات گسترده‌تر می‌شویم.
لطفی گفت: این انجمن در زمینه مسائل مربوط به حیات‌وحش و همکاری با شهرداری در زمینه ساماندهی سگ‌های بی‌پناه فعالیت می‌کند تا هم حقوق حیوانات رعایت شود و هم معضل جمعیت سگ‌ها کنترل شود و در این راستا سازمان بهداشت جهانی حیوانات بر کنترل و واکسیناسیون سگ‌ها تاکید کرده تا انسانها نیز از بیماری‌هایی که ممکن است از طریق سگ‌های رها در طبیعت به آنان سرایت کند در امان بمانند.
وی با ابراز نارضایتی از اینکه تاکنون هیچ کدام از رسانه‌ها به این مرکز توجهی نکرده گفت: مرکز پناهگاه سگ‌های بی‌پناه در نیشابور از سال ۱۳۹۸ شروع به کار کرد و طی مدتی که از فعالیت این مرکز می‌گذرد شهرداری به وظایف و تعهداتش بر طبق دستورالعمل سازمان دهیاری‌ها و شهرداری‌ها عمل نکرده است.
لطفی افزود: هزینه‌های این مرکز متناسب با میزان کمک‌های دریافتی نیست و اگر همین حالا هم این مرکز تعطیل شود همه طلبکارها من را می‌شناسند.
پناهگاه حیوانات بی‌پناه نیشابور نیازمند اتاق جراحی است
وی اتاق جراحی استریل در خارج از پناهگاه را یکی از مهم‌ترین نیازمندی‌های این مرکز دانست و گفت: برای عقیم‌سازی یک جراحی کامل انجام میشود و ۱۵ تا ۲۰دوز هم دوران نقاهت طول می‌کشد.
وی با اشاره به اینکه محل این مرکز در ملک کشتارگاه سابق نیشابور و متعلق به شهرداری است اظهار کرد: صفر تا صد راه‌اندازی و تجهیز پناهگاه سگ‌های بی‌پناه برعهده خودمان بود و حتی انبار شهرداری حاضر نبود از اموال دست‌دوم خودشان در ملک خودشان هزینه کنند و هر نوع همکاری هم صورت گرفت مربوط به دوره مدیریت قبلی شهرداری بود.
وی ادامه داد: زمانی که این مرکز راه‌اندازی شد پولی برای استخدام نیرو نداشتیم و پول کمک‌های مردمی صرف هزینه عقیم‌سازی سگ‌ها می‌شد و در ادامه با گسترش فعالیت‌های این پناهگاه و آشنایی شهروندان میزان کمک‌های مردمی در قالب غذا، دارو و نقدی افزایش پیدا کرد.
وی افزود: برای تامین بهداشت این‌پناهگاه پس از رایزنی‌های بسیار شهرداری متقاعد شد کف آن را بتن کند و در حال حاضر مهم‌ترین مشکل این مرکز کمبود تجهیزات و عدم پرداخت حقوق پنج نیروی فعلی از طریق شهرداری است.
وی با بیان اینکه ظرفیت این پناهگاه ۳۰۰ قلاده سگ است افزود: شهرداری موظف است حقوق و بیمه نیروی خدماتی این مرکز را که در حال حاضر ۸۰۰ قلاده سگ در آن نگهداری میشود پرداخت کند ولی این کار انجام نمی‌شود و ما از نیروهای خدماتی خودمان افراد داوطلب استفاده می‌کنیم.
زنده‌گیری سگ‌ها در سطح شهر بوسیله شهرداری انجام شده و تحویل مرکز نگهداری سگ‌ها میشود، وی با بیان این مطلب خاطرنشان کرد: به طور میانگین ماهیانه برای نگهداری هر سگ یک میلیون تومان هزینه میشود.
به نظر مدیر مرکز نگهداری از سگ‌های بی‌پناه در نیشابور مشکل اصلی زادوولد سگ‌ها در بخش دیگری که به دنبال مسائلی مانند جنگ سگ‌ها هستند اتفاق می‌افتد و مسئولان به آن توجه نمی‌کنند.
وی با اشاره به اینکه هیچ منع قانونی برای فروش سگ‌های دارای متقاضی در این مرکز وجود ندارد خاطرنشان کرد: هر سگی با هزینه عقیم‌سازی و واکسیناسیون بالغ بر ۷۰۰هزار تومان هزینه دارد ولی با این وجود در صورت درخواست به صورت رایگان واگذار می‌کنیم و ماهیانه حدود ۵۰مورد تقاضا برای واگذاری سگ‌ها جهت نگهبانی از باغ و گله گوسفندان وجود دارد.
لطفی گفت: قبل از ورود انجمن حامیان حیوانات به این حوزه شهرداری برای کنترل جمعیت سگ‌ها از روش کشتار استفاده می‌کرد اما در حال حاضر از طریق عقیم‌سازی این کار انجام میشود و برای عقیم‌سازی هر سگ ۴۵۰هزار تومان مورد نیاز است.
۱۲هزار قلاده سگ در نیشابور شناسایی شده
رییس شبکه دامپزشکی نیشابور گفت: ۱۲ هزار قلاده سگ در نیشابور شناسایی شده که از این تعداد بالغ بر هشت هزار قلاده واکسن شده‌اند.
علی سلیمانی با بیان اینکه پیش از این برای کنترل جمعیت سگ‌ها از روش شلیک مستقیم استفاده می‌شد گفت: در حال حاضر از شیوه عقیم‌سازی استفاده میشود.
وی اظهار کرد: کارگروه ساماندهی سگ‌های بلاصاحب به ریاست فرمانداری و دبیری شهرداری از مدت‌ها قبل تشکیل شده و وظیفه جمع‌آوری سگ‌ها هم برعهده شهرداری است اما مسئله‌‌ای که وجود دارد این است که این سگ ها نباید رهاسازی شوند.
وی در خصوص کمک‌هایی که هز سوی دامپزشکی به این‌مرکز میشود گفت: قیمت هر واکسن هاری ۵۰دلار است و از طریق دامپزشکی واکسن هاری رایگان در اختیار مرکز پناهگاه حیوانات قرار می‌گیرد.
وی خاطرنشان کرد: از ابتدای امسال ۲مورد هاری مثبت در روستاهای حصارجوق و بقیع شناسایی شده که بلافاصله سگ‌های روستاهای اطراف واکسینه شدند.
وی یادآور شد: اگر شخصی مورد گزش قرار گرفت باید ظرف ۴۸ساعت واکسن هاری دریافت کند وگرنه احتمال مرگ فرد گزش شده بسیار زیاد است و درمانی برای هاری وجود ندارد.
مدیر گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشت دانشکده علوم پزشکی نیشابور گفت: ۸۵ درصد از گزیدگی‌های گزارش شده توسط سگ‌ها بوده و از ابتدای امسال بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ مورد گزش در شهرستان‌های نیشابور، فیروزه و زبرخان اتفاق افتاده است.
زهرا دستجردی افزود: میزان کشندگی در بیماری هاری بسیار زیاد است و درمانی برای آن وجود ندارد به طوری که پس از ظهور علائم بالینی، چه در انسان و چه در حیوان، درمان پذیر نیست.
وی اظهار کرد: با افزایش میزان حیوان گزیدگی سالانه مبالغ زیادی صرف خرید سرم و واکسن ضد هاری میشود و هر دوره سرم و واکسن هاری تا یک و نیم میلیون تومان هزینه دارد.
ماهیانه بیش از ۲۰۰مورد حیوان‌آزاری در نیشابور گزارش میشود
مدیر انجمن حامیان حیوانات بی‌پناه طبیعت می‌گوید: ماهیانه بیش از ۲۰۰مورد حیوان‌آزاری از قبیل قطع دست و پا، ریختن اسید، سوزاندن با سیگار و کور کردن داریم و در این حوزه هفته گذشته ۵۷مورد درخواست امدادرسانی داشتیم که فقط به ۳۲مورد توانستیم رسیدگی کنیم و شدت آسیب برخی از این‌حیوانات به حدی زیاد است که مجبوریم به شیوه مرگ آرام متوسل شویم.
وی با اشاره به اینکه اطلاع‌رسانی‌های اشتباه از سوی برخی افراد و رسانه در این زمینه آسیب‌زاست گفت:
بیشترین تصور درباره بیماری هاری در اذهان عمومی مربوط به سگ‌ها می شود درحالی که بیشترین بیماری هاری در روباه است و این نوع اطلاعات غلط موجب ایجاد دیدگاه اشتباه و افزایش خشونت نسبت به حیوانات میشود و این یکی از مسائلی است که در پناهگاه حیوانات به دلیل ضعف در قانون حمایت از حیوانات با آن مواجه هستیم به طوری‌که حجم حیوان‌آزاری افزایش یافته و شکایت‌ها در این خصوص هم به جایی نمی‌رسد.
وی خاطرنشان کرد: باید به این مسئله توجه کنیم شخصی که حیوانی را مورد آزار و اذیت قرار داده و به او آسیب می زند امکان دارد به سایر انسانها نیز آسیب بزند.
معضل سگ‌های ولگرد در همه شهرها وجود دارد
رئیس اداره حفاظت محیط زیست نیشابور گفت: سگ جزو حیوانات اهلی محسوب میشود و معضل سگ‌های ولگرد در همه شهرها وجود دارد اما حیوانات اهلی در حوزه وظایف اداره حفاظت از محیط زیست قرار ندارد اما به عنوان یکی از اعضای ستاد کنترل جمعیت سگ‌های بلاصاحب بر روش‌های اجرایی در این حوزه مانند عقیم‌سازی نظارت دارد و در حال حاضر این اقدامات بدون همکاری سازمان‌های مردم نهاد و کمک‌های مردمی امکان پذیر نیست.
محمد مهدی نوربخش با اشاره به اینکه حذف سگ از چرخه طبیعت عملا امکان‌پذیر نیست افزود: حضور سگ به طور طبیعی در اکوسیستم طبیعت لازم و ضروری است و حتی حضور این سگ ها در حاشیه شهرها و روستاها موجب جلوگیری از نزدیک شدن حیوانات وحشی مانند گرگ به محیط مسکونی انسانها میشود.
وی اظهار کرد: مدت زیادی که جلسات ستاد کنترل جمعیت سگ‌های بلاصاحب برگزار نمی‌شود و به نظر می‌رسد طرح جامعی در این خصوص وجود ندارد.
لایحه‌ای برای حمایت از حیوانات توسط سازمان حفاظت محیط زیست به مجلس ارائه شده ولی در این زمینه نیازمند حمایت های قانونی بیشتر برای برخورد با حیوان‌آزاری هستیم.
وی خاطرنشان کرد: جنگ سگ‌ها هم جزو حیوانات آزاری محسوب میشود و در یک مورد که در شهرستان زبرخان گزارش شد با هماهنگی‌های صورت گرفته سگ‌ها توقیف و به محل مناسب برای نگهداری منتقل شدند و در این زمینه نیازمند فرهنگ‌سازی و جلب همکاری‌های مردمی و سازمان های مردم نهاد هستیم.
نائب‌رئیس کمیسون فرهنگی، ورزشی و جوانان شورای شهر نیشابور گفت: در آخرین جلسه‌ای که با حضور سمن‌های حامی محیط زیست تشکیل شد مقرر گردید معضل ورود سگ‌ها از سایر نقاط به شهر نیشابور در کارگروه شهرستانی ساماندهی حیوانات بلاصاحب مطرح شود و شهرداری هم در اسرع وقت حیوانات بلاصاحب را از سطح شهر جمع‌آوری کند.
احمد همت‌آبادی اظهار کرد: از حدود پنج‌ماه قبل لایحه‌ای تهیه شده که براساس آن همه امور مربوط به جمع‌آوری، نگهداری و عقیم‌سازی سگ‌ها به بخش خصوصی سپرده شود و در حال حاضر این خدمات توسط انجمن حامیان حیوانات در حال انجام است.
وی با اشاره به اینکه هیچ نوع کمک و اعتبار دولتی در این خصوص وجود ندارد گفت: همه این هزینه‌ها توسط شهرداری از محل ردیف اعتبارات خودش پرداخت میشود.
به نظر می رسد در حال حاضر تنها روش موثر برای کنترل جمعیت سگ‌ها جمع‌آوری و عقیم‌سازی است و برای این کار همکاری سازمان‌های مردم نهاد ضروری است.
فرهنگ مواجهه و نحوه رفتار با حیوانات هم باید در بین شهروندان نهادینه شود تا بدین ترتیب تا حد امکان مخاطرات برخورد بین حیوانات بدون صاحب به خصوص سگ‌ها با انسانها کاهش یابد و با اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی تفکر حذف سگ‌ها از چرخه طبیعت و زندگی اصلاح شود زیرا حذف سگ‌ها درنهایت به ضرر انسانها خواهد بود.
