حسین ثنایی نژاد
استاد دانشگاه فردوسی مشهد

من دقیقا نمی‌دانم شهر من نیشابور، از آغاز انقلاب ۵۷ تا کنون، دقیقا چند فرماندار به خود دیده است. اما با توجه به حساسیتی که نسبت به مسائل شهرم داشته‌ام، آنقدر که حداقل چهار نفر از این خیل فرمانداران را از نزدیک می‌شناسم و با چندین نفر دیگرشان جسته و گریخته تماس‌هایی داشته‌ام، حافظه‌ام یاری می‌کند که به جرات بگویم عمر متوسط فرمانداری در نیشابور کمتر از دو سال است. برخی از آنها مانند همین فرمانداری که هفته قبل جلسه تودیع او برگزار شد کمتر از دو سال در این سمت بوده است. او اما فارِغ از اینکه آدم توانمندی بود یا نبود، سخن درستی را در جلسه تودیعش بیان کرده است: «نیشابور آزمایشگاه نیست. اگر ادعای شهر کهن داریم [باید] تلاش کنیم مسئولی که به نیشابور می‌آید ماندگار شود و اگر اشکالی دارد اصلاحش کنیم نه اینکه حذفش کنیم.»
فرماندار همان‌طور که از عنوانش پیداست فرمان شهرستان در دستان اوست و نماینده عالی دولت. بنابراین خط اصلی مدیریت شهرستان را او ترسیم می‌کند و برنامه‌ توسعه شهرستان (اگر چنین برنامه‌ای اصولا وجود داشته باشد) تحت مدیریت و هدایت اوست که باید محقق شود. بنابراین وقتی فرمانداری منصوب می‌شود باید زمان کافی داشته باشد که شناختی از محیط جغرافیایی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شهر پیدا کند. پس از چنین شناختیست که او قادر است اعمال مدیریت نموده و کاروان اجرایی شهر را راهبری نماید. به ویژه اینکه تمام فرمانداران نیشابور، بجز یک مورد، همه غیر بومی بوده‌اند. من شخصا نمی‌توانم بفهمم یک نفر که در هوای شهر نیشابور هرگز نفس نکشیده چگونه قادر است از فردای انتصاب خود به سمت فرمانداری در باره آن همه موضوع امنیتی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهر تصمیم گرفته و فرمان براند.
به عنوان مثال وقتی به او گزارش می‌شود در فلان بخش بهمان اتفاق افتاده است، او چگونه می‌تواند تصمیم درستی بگیرد وقتی هیچ اطلاعاتی نه در باره جغرافیای آن منطقه دارد و نه شناختی از فرهنگ و مسائل اجتماعی و اقتصادی آنجا! واقعیت این است که من بیش از آنکه از دولت تعجب کنم چنین افرادی را به چنین سمت مهمی می‌گمارد، از خود این افراد تعجب می‌کنم که چطور جرات می‌کنند چنین سمتی را می‌پذیرند.
بنابراین خود اینکه تقریبا تمام فرمانداران این شهرستان بزرگ و مهم، غیر بومی بوده و هستند، نقص بزرگی است؛ چه رسد به اینکه همین آدم‌ها تا می‌آیند بفهمند مسجد جامع شهر کجاست و میدان محلوج‌فروش‌ها در کدام سوی شهر واقع است و هنوز پایشان به کارگاه‌های فیروزه‌تراشی در بازار نو نرسیده و طعم ریواس بوژان و میرآباد را نچشیده‌اند، ابلاغ‌شان ملغا می‌گردد و دو دست از دو پا درازتر باید راه خانه و شهر خویش در پیش گیرند و شهرستانی به این عظمت را با هزار گره در کارش به حال خود رها سازند.
آقایان! مدیران ارشد وزارت کشور و استانداری خراسان رضوی! بر اساس قول آقای فرماندار معزول‌تان، نه تنها نیشابور که هیچ شهری آزمایشگاه نیست که شما هنوز امضای حکم یک فرماندارش خشک نشده دیگری را به جایش بگمارید و صد البته به گمانم کار نیکو این باشد که فرمانداران حتی‌المقدور بومی باشند و یا لااقل از میان افرادی باشند که در شهر محل ماموریت‌شان سابقه موثر مدیریت اجرایی داشته باشند.