خاتون شرق - کم آبی و خشکسالی، یک واقعیت اقلیمی و جغرافیایی کشور ایران بشمار می رود. شرایط اقلیمی و جغرافیایی حاکم بر فلات ایران تا حدود زیادی با نوع ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی که در ایران به وجود آمدند ارتباط مستقیم پیدا می کند. در سال های اخیر این واقعیت تلخ، جمعی از جامعه شناسان برجسته ایرانی را بر آن واداشته تا در کنار ریشه یابی سایر علل و عوامل موثر برعقب ماندگی ایران، به موضوع مهم آب و نظام های مدیریتی منابع آبی و نقش تاثیرگذار آن برشکل-گیری ساختارهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی پرداخته و شرایط حال حاضر ایران در جایگاه منطقه ای و بین المللی آن را مورد نقد قرار داده اند.